Bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì xảy ra trong chiếc máy tính của mình ngay khi bạn nhấn nút nguồn? Liệu CPU, RAM có phải là những “nhân vật” duy nhất tham gia vào quá trình khởi động đầy kỳ diệu này? Câu trả lời là không, bởi ẩn sâu bên trong đó là một “linh hồn” thầm lặng, một hệ thống tuy nhỏ bé nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng – BIOS.
Trong thế giới công nghệ số ngày nay, khi mà máy tính đã trở thành vật bất ly thân, việc hiểu rõ về BIOS – Hệ thống Nhập Xuất Cơ bản, sẽ giúp bạn làm chủ hơn “cỗ máy” của mình. Hãy cùng g1game.net khám phá “linh hồn” thầm lặng này nhé!
1. BIOS là gì? Vai trò của BIOS đối với máy tính
BIOS trở thành một phần không thể thiếu của máy tính trong một thời gian
BIOS – thành phần không thể thiếu của máy tính
BIOS, viết tắt của cụm từ Basic Input/Output System, có nghĩa là “Hệ thống Nhập Xuất Cơ bản”. Đây là chương trình đầu tiên được kích hoạt khi bạn khởi động máy tính. BIOS có nhiệm vụ kiểm tra, khởi động và kết nối các phần cứng thiết yếu như CPU, RAM, ổ cứng, bàn phím, chuột,… với hệ điều hành.
Có thể hình dung BIOS như một “người phiên dịch” giữa phần cứng và phần mềm. Nó đảm bảo rằng mọi thứ đã sẵn sàng để hệ điều hành có thể “đánh thức” máy tính của bạn.
2. BIOS hoạt động như thế nào?
BIOS xác định cấu hình, kiểm tra và kết nối phần cứng với hệ điều hành ngay sau khi máy tính được bật
BIOS – “người kết nối” giữa phần cứng và hệ điều hành
BIOS được lưu trữ trên một con chip nhỏ trên bo mạch chủ, thường là chip EPROM (Erasable Programmable Read-Only Memory – Bộ nhớ chỉ đọc có thể xóa và lập trình được). Khi bạn nhấn nút nguồn:
- BIOS sẽ thực hiện tự kiểm tra (POST – Power-On Self Test) để đảm bảo tất cả các phần cứng đều hoạt động tốt.
- Tiếp theo, BIOS sẽ tìm kiếm và khởi động hệ điều hành từ ổ cứng hoặc thiết bị lưu trữ khác.
- BIOS cũng chứa các cài đặt cơ bản của hệ thống như ngày giờ, thứ tự khởi động, cấu hình quạt tản nhiệt,…
BIOS là một chương trình có thể truy cập vào bộ vi xử lý trên EPROM
Chip EPROM – nơi lưu trữ BIOS
3. Ưu điểm và hạn chế của BIOS
3.1 Ưu điểm:
- Đảm bảo hệ thống khởi động chính xác.
- Cho phép tùy chỉnh một số cài đặt phần cứng cơ bản.
- Có thể cập nhật để hỗ trợ phần cứng mới hoặc sửa lỗi.
3.2 Hạn chế:
- Giao diện BIOS thường khá phức tạp với người dùng phổ thông.
- BIOS hoạt động ở chế độ 16-bit, giới hạn khả năng truy cập vào dung lượng RAM lớn và các thiết bị ngoại vi hiện đại.
- BIOS có thể là mục tiêu tấn công của virus hoặc phần mềm độc hại.
4. UEFI – “Người kế nhiệm” của BIOS
Tuy nhiên, bạn hãy cẩn thận trong quá trình cập nhật
Cập nhật BIOS cần được thực hiện cẩn thận
Nhận thức được những hạn chế của BIOS, UEFI (Unified Extensible Firmware Interface – Giao diện Phần mềm Mở rộng Hợp nhất) đã ra đời như một giải pháp thay thế tiên tiến hơn.
UEFI sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như:
- Giao diện đồ họa thân thiện, dễ sử dụng.
- Hỗ trợ chế độ 32-bit và 64-bit, cho phép truy cập vào dung lượng RAM lớn hơn và khởi động nhanh hơn.
- Tính bảo mật cao hơn BIOS.
Tính đến năm 2014, các máy tính mới hơn hầu hết đang sử dụng Giao diện phần mềm cơ sở mở rộng hợp nhất
UEFI – “người kế nhiệm” của BIOS
Ngày nay, hầu hết các máy tính hiện đại đều đã được trang bị UEFI thay cho BIOS truyền thống.
Kết luận
Mặc dù BIOS đang dần được thay thế bởi UEFI, nhưng không thể phủ nhận vai trò quan trọng của nó trong lịch sử phát triển của máy tính. Hiểu rõ về BIOS giúp bạn có cái nhìn sâu hơn về cách thức hoạt động của “cỗ máy” của mình và từ đó có thể tự mình khắc phục một số vấn đề cơ bản.
Bạn có thắc mắc gì về BIOS hoặc UEFI? Hãy để lại bình luận bên dưới để cùng g1game.net thảo luận nhé!
